آیا خدا به نماز و عبادت ما نیاز دارد؟
نماز و عبادت؛ برای چه کسی است؟
دختر عزیزم، پسر خوبم! آیا تا به حال فکر کرده‌ای که چرا معلم از تو می‌خواهد مشق بنویسی یا تمرین حل کنی؟ آیا معلم به تکالیف تو نیازی دارد؟ مسلماً نه. اما چرا این کار را از تو می‌خواهد؟ برای این‌که تو رشد کنی، تو بهتر یاد بگیری و مهارت‌هایت تقویت شود. حال اگر تو مشق‌هایت را ننویسی، آیا از معلم چیزی کم می‌شود؟ هرگز. اما چیزی که کم می‌شود، یادگیری و پیشرفت توست.
همین‌طور، خدای بزرگ و مهربان هم به نماز، روزه و دیگر عبادات ما هیچ نیازی ندارد. اگر از ما خواسته است نماز بخوانیم یا عبادت کنیم، برای این است که ما رشد کنیم، روحمان تعالی پیدا کند و برای زندگی جاودانه‌مان در جهان آخرت آماده شویم.
چرا خداوند به عبادات ما نیازی ندارد؟
اجازه بده داستانی را برایت تعریف کنم. روزی خداوند به شیطان دستوری داد که شیطان نمی‌خواست انجامش دهد. او شروع به بهانه‌گیری کرد و گفت: «چرا من باید این کار را انجام دهم؟ نمی‌شود به‌جای آن، کاری دیگر انجام دهم؟ حتی حاضرم عبادت‌های طولانی انجام دهم که هیچ‌کس مانندش را نکرده باشد، اما این کار را نکنم!» خداوند در پاسخ به او فرمود:
«من به عبادت شما نیازی ندارم؛ اما می‌خواهم آنگونه که من می‌پسندم، عبادتم کنید، نه آنگونه که خودتان می‌خواهید!»
این پاسخ خداوند، یک حقیقت بزرگ را آشکار می‌کند: خداوند به عبادات ما نیازی ندارد. او خالق همه چیز است و از هر نقص و نیازی پاک است. اما عبادت و نماز، وسیله‌ای برای کمال ما انسان‌هاست.
عبادت؛ مسیر رشد و تعالی انسان
نماز و عبادات مانند تمرین‌های معلم است؛ اما این‌بار، معلم ما خداست و هدف از این تمرین‌ها، رشد روح و جان ماست. نماز، روح ما را به منبع نور و رحمت الهی متصل می‌کند. روزه، اراده و صبر ما را تقویت می‌کند. صدقه، دل ما را از خودخواهی پاک می‌سازد. هر عبادت، پلی است که ما را به سوی کمال و خوشبختی هدایت می‌کند.
نگاه قرآن به عبادت
خداوند در قرآن فرموده است: «وَما خَلَقتُ الجِنَّ وَالإِنسَ إِلّا لِیَعبُدون» (سوره ذاریات، آیه ۵۶). یعنی هدف از خلقت ما، عبادت خداست. اما این عبادت به‌معنای نیاز خدا به ما نیست؛ بلکه این ما هستیم که با عبادت، خود را کامل می‌کنیم.
عبادت آگاهانه، نه از سر عادت
عبادت زمانی ارزش واقعی خود را پیدا می‌کند که با آگاهی، عشق و خضوع همراه باشد. مثل دانش‌آموزی که وقتی با علاقه و هدف درس می‌خواند، نه تنها یادگیری‌اش بیشتر می‌شود، بلکه لذت هم می‌برد. خداوند از ما نمی‌خواهد که نماز یا عباداتمان را از سر عادت و بی‌توجهی انجام دهیم. او می‌خواهد عباداتمان را با نیت خالص و عشق به او به جا آوریم.
پس عزیزم! هرگاه سر سجاده رفتی و نماز خواندی، به یاد داشته باش که این تو هستی که از این ارتباط نورانی بهره‌مند می‌شوی، نه خدا. او به عبادات ما نیازی ندارد، اما ما به این عبادت‌ها نیاز داریم تا راه خود را پیدا کنیم و در مسیر کمال گام برداریم.