بارش فکری‌!

یکی از بهترین‌ قالب‌ها و روش‌های خیمه‌داری، قالب بارش فکری است.

اهداف:

1. ایجاد مشارکت در بین اعضای خیمه.
2. ایجاد ارتباط محکم و قوی بین مربی و اعضای خیمه.
3. ایجاد رقابت سالم در بین اعضا.
4. ایجاد و تقویت روحیه‌ی کار جمعی و گروهی.
5. ایجاد بستر مباحثه و تمرین عملی.
6. جذاب و فعال سازی خیمه.
7. شناسایی افراد نخبه.
8. واداشتن اعضا به کار و تلاش فکری و اندیشه‌ای در خیمه.
9. واداشتن اعضا به مطالعه و تحقیق بعد از اتمام خیمه.
10. تفهیم و تبیین موضوعات مورد نیاز اعضای خیمه.

فواید: ( همه‌ی موارد بالا و …)

1. تمرین اتحاد و کار گروهی و مدیریتی.
2. تمرین کنفرانس دادن و صحبت کردن در بین جمع.
3. اکرام اعضا و احترام به افراد و دادن شخصیت به آن‌ها.
4. شنیدن نظرات مثبت و منفی اعضا در مورد موضوع و رد یا اثبات آن‌ها.
5. شناخت بیش‌تر از اعضا برای تأثیر گذاری بهتر بر آن‌ها.
6. آشنایی اعضای خیمه با شیوه‌ی نقد و بررسی.
7. اقناع و رشد فکری و اندیشه‌ای اعضای خیمه.
8. مشخص شدن افراد ممتاز جهت تشویق و … .
9. رفع مشکلات اعضای خیمه.
10. کنترل بهتر اعضا؛ مخصوصاً افراد شلوغ.

تعریف:

همان‌طوری که قطرات باران به صورت متناوب و پی‌در پی بر نقطه‌ای می‌بارد و آن نقطه را سیراب می‌کند، در این روش هم در مورد یک موضوع سؤالاتی به صورت اصلی و فرعی مطرح و جواب داده می‌شود، که این سؤالات و جواب‌ها پیرامون آن‌ موضوع، به صورت متناوب و پی‌در پی بر اندیشه و فکر مخاطب می‌بارد و اندیشه و فکرش را سیراب می‌کند.

سؤالات:

اصلی – فرعی

 

سؤالات اصلی:

1. تعریف موضوع.
2. ضرورت موضوع.
3. پیام موضوع.
4. هدف (جایگاه، ‌حرف اصلی) موضوع.
5. توقع موضوع از ما.
6. توقع ما از موضوع.
7. فواید (آثار و ثمرات) موضوع.

سؤالات فرعی:

1. شبهات مطرح شده در مورد موضوع.

۲٫مشکلات مخاطب درباره‌ی موضوع.

3. نیازهای مخاطب در مورد موضوع.
4. موانع سر راه مخاطب پیرامون موضوع.
5. عوامل دلزدگی مخاطب از موضوع.
6. عوامل تشویق شدن مخاطب به موضوع.

و … .

مثال: موضوع حجاب

1. حجاب یعنی چه؟ جواب‌ها حجاب یعنی….. .
2. حجاب چه ضرورتی دارد؟ حجاب….. .
3. پیام حجاب چیست؟ پیام حجاب….. .
4. حرف اصلی حجاب چیست؟ حرف اصلی حجاب
5. توقع حجاب از ما چیست؟ حجاب از ما می‌خواهد….. .
6. توقع ما از حجاب چیست؟ توقع ما از حجاب….. .
7. آثار و فواید حجاب چیست؟ آثار و فواید حجاب ….. .
8. چرا آن‌هایی که حجاب ندارند، بیش‌تر مورد توجه هستند؟
9. چرا حجاب دست و پا گیر است؟
10. آیاتی که مستقیماً به حجاب اشاره دارد؟
11. چرا دیگران افراد با حجاب را مسخره می‌کنند؟ ( در بعضی جاها)
12. چه عواملی باعث دلزدگی شما از حجاب می‌شود؟
13. چه عواملی باعث تشویق شما به حجاب می‌شود؟

شیوه‌ی اجرا

رعایت مراحل زیر الزامی است:

الف. انتخاب موضوع با توجه به

1. میل اعضای خیمه.
2.    نیاز اعضای خیمه.
3. ظرفیت اعضای خیمه.
4. اهمیت موضوع.
5. مناسبت‌ها.

ب. طراحی سؤالات اصلی و فرعی درباره‌ی موضوع.

ج. نوشتن هر سؤال، به صورت جداگانه در یک برگه (برگه‌ها‌ی هم شکل و به اندازه یک چهارم A4 آماده کنید و هر سؤال را روی یک برگه بنویسید و با خود به خیمه ببرید.)

د. عملیات اجرایی در خیمه‌ی معرفت:

1. امضای توافق نامه بین اعضای خیمه و مربی:

مفاد و مواد توافق نامه عبارتند از:

ـ وقتی کسی صحبت می‌کند، همه به احترام او سکوت کنند و گوش دهند.

ـ به نظرات هم احترام بگزارند.

ـ نظرات هم را مسخره نکنند.

ـ جلسه باید فعال باشد و اعضا باید در مباحث شرکت کنند.

ـ در گوشی و صحبت دو نفره نداشته باشند.

ـ مباحث جلسه در حکم امانت است و بایستی محفوظ بماند.

با این کار،‌ حساسیت خاصی ایجاد می‌شود، که باعث جدی گرفتن بحث می‌گردد و ایجاد انگیزه‌ی خوبی است.

2. تقسیم اعضای خیمه به هفت گروه:

چند نکته:

۱ ـ  تعداد گروه‌ها را تعداد سؤالات مهم (اعم از اصلی یا فرعی) تعیین می‌کند. مثلاً اگر ما ۸ سؤال مهم داشتیم، گروه‌های ما هم ۸ تا خواهد شد.

۲ ـ  تعداد اعضای هر گروه هم به تناسب تعداد گروه‌ها تعیین می‌شود. مثلاً اگر کل اعضا ۴۰ نفر بودند و ما ۱۰ سؤال مهم داشتیم، قاعدتاً ۱۰ گروه باید داشته باشیم که در این‌صورت تعداد هر گروه باید ۴ نفره باشد.

۳ ـ برای هر گروه یک اسم زیبا انتخاب کنید. (البته شما جهت خوبی بدهید و از خود گروه‌ها بخواهید که اسمی برای گروه خود انتخاب کنند.)

3. برای هر گروه یک دبیر یا سخنگو انتخاب کنید.

شرایط دبیر یا سخنگو:

الف. مدیریت خوبی داشته باشد.

ب. فرد مثبتی باشد.

ج. افراد از او حساب ببرند

د. بتواند خوب حرف بزند.

4. یک برگه‌ی آماده شده از برگه‌های سؤالات اصلی یا فرعی را به دست سخنگوی هر گروه تحویل دهید؛ به طوری‌که هر گروه یک سؤال داشته باشند.
5. ۱۵ دقیقه به گروه‌ها فرصت دهید تا با مشورت و همفکری هم، جواب‌‌ها را روی برگه‌ی مورد نظر بنویسند.

چند نکته باید توضیح داده شود:

ـ جواب‌ها می‌تواند ساده وکوتاه باشد.

ـ بعداً سخنگوها باید جواب‌ها را در حضور جمع بخوانند، لذا باید دقت کنند.

ـ هر گروهی که جواب‌های بهتری بدهد، تشویق می‌شود.

ـ بعداً می‌خواهیم جواب‌ها را به نقد و بررسی بگذاریم.

6. در طول این ۱۵ دقیقه، خود مربی به عنوان عضو افتخاری در هر گروه به مدت ۲ دقیقه شرکت کند و حداقل یک جواب را به آن‌ها بگوید تا بنویسند.

فواید حضور مربی در هر گروه:

ـ حداقل یک جواب را می‌نویسند تا بعداً در جمع سرافکنده نشوند.

ـ سؤال مورد نظر خوب تبیین می‌گردد.

ـ جلوی انحرافات در پاسخگویی گرفته می‌شود.

7. بعد از اتمام ۱۵ دقیقه، به ترتیب از سخنگوها دعوت می‌شود که در جلوی جمع حاضر شده و:

ـ خود را معرفی نمایند.

ـ اسم گروه خود و اعضا را اعلام نمایند.

ـ سؤال گروه خود را بخوانند.

ـ جواب هایشان را به صورت شمرده و یکی‌یکی‌ بخوانند، تا هم مربی و هم همه‌ی اعضا بتوانند جواب‌ها را بنویسند.

8. مربی حتماً باید جواب‌هایی را که سخنگوها می‌خوانند، به دقت بنویسد، چون:

ـ به نظرات گروه‌ها و اشخاص احترام گذاشته و به آن‌ها شخصیت داده می‌شود.

ـ در صورت نوشتن جواب‌ها توسط مربی، اعضای خیمه هم بیش‌تر به نوشتن رغبت پیدا می‌کنند.

ـ نوشتن مربی باعث مهم جلوه ‌دادن مطالب می‌شود.

ـ وقتی مربی بنویسد، بعداً می‌تواند خوب نقد و بررسی کند.

ـ در صورت نوشته شدن، گروه‌هایی که جواب‌های بهتری داده‌اند، شناسایی و تشویق می‌شوند.

ـ جواب‌های غلط مشخص می‌گردد، که بعداً باید نقد شوند.

ـ مربی از اعضا بخواهد که حتماً جوابها را بنویسند، چون:

ـ در این صورت، مباحث را جدی می‌گیرند و اهمیت می‌دهند.

ـ در صورت لزوم، برای جلسات بعدی روی جواب‌ها فکر کنند و همچنین مطالعه و تحقیق انجام دهند.

ـ اگر قرار شد امتحان گرفته شود، بتوانند از روی این جواب‌ها، به سؤالات امتحانی پاسخ دهند.

10. در پایان برنامه‌ی سخنگوها، مربی حتماً از سخنگو و اعضای گروهش تشکر نماید.
11. در پایان از خود اعضای خیمه نظرخواهی کنید که چه گروهی جواب‌های بهتری ارایه داده‌اند.
12. از اعضا بخواهید که روی جواب‌های داده شده مطالعه و تحقیق و بررسی‌های لازم را به عمل آورند، تا در جلسه‌ی بعد، جواب‌ها مورد نقد و بررسی قرار گیرند.

ه. بعد از اتمام جلسه‌ی خیمه، جواب‌های گروه‌ها را به دقت بررسی نموده و جواب‌های صحیح و غیر صحیح را جدا نمایید و سپس به مطالعه‌ی دقیق‌تر بپردازید، تا در جلسه‌ی بعد به طور کامل و دقیق و با استناد و استدلال، جواب‌های صحیح را به اعضای خیمه توضیح دهید و تبیین نمایید.

و. درباره‌ی یک موضوع کتابی انتخاب و سؤالات اصلی و فرعی را طرح کنید و جواب‌ها را در آن کتاب بیابید و علامت‌گذاری نمائید تا در جلسه‌ی بعد به عنوان نمونه از روی همان کتاب سوالات را مطرح کرده، جواب‌های آن‌ها را از روی کتاب بخوانید و شماره‌ی صفحه و سطر را هم بگویید.

ز. می‌توانید در موضوعات مختلف حول محور سؤالات اصلی و فرعی، به اعضای خیمه تکلیف دهید تا جواب‌ها را به دست‌ آورده، تحویل دهند.

چند نکته:

ـ مراقب گروه‌ها باشید که در کار هم دخالت نکنند.

ـ مراقب باشید که همدیگر را مسخره نکرده و به هم اشکال وارد نکنند.

ـ با توجه به موضوعات و مخاطبان، شما می‌توانید بعضی از سؤالات را حذف یا اضافه کرده و یا  بعضی از این مراحل را کم یا زیاد اجرا کنید.

ملاک‌های ارزیابی قالب و روش بارش فکری:

1. اعضای خیمه را به کار و تلاش در جلسه وادار کند.
2. مشارکت همه‌ی اعضای خیمه را در بر داشته باشد.
3. حتماً موضوع متناسب با مخاطب و نیاز او انتخاب شود.
4. مربی توان اجرا و تفهیم مطالب و موضوع مورد نظر را داشته باشد.
5. انتخاب سخنگوها یا دبیران به دقت باشد، تا بتوانند مطالب را خوب بازگو نمایند و مدیریت خوبی داشته باشند.
6. بندهای مقررات جلسه کاملاً اجرا شود.
7. عملیات اجرایی را به خوبی رعایت کند.
8. به سؤالات اصلی حتماً جواب دهد.
9. در صورتی که سؤالات فرعی مطرح شد، حتماً جواب داده شود.
10. نکات تذکر داده شده را کاملاً رعایت کند.

*این روش برگرفته از روش‌های استاد معظم محمد اسماعیلی می‌باشد.

کپی لینک