همسویی اراده ها
سید محمد موسوی
اهمیت و نقش تفاهمنامه های اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان با نهادها و سازمانها به منظور دستیابی به اهداف تربیتی و تشکیلاتی، در گفتگو با جناب آقای سید ابراهیم قائم مقام دبیرکل در امور مجلس و مشارکت های اتحادیه
پس از آنکه انسان به یک اقدام خوب و کاربردی فکر میکند، برای تحقق آن، اراده میکند. اراده یعنی، عزم راسخ و استوار برای بوجود آوردن یک جهتگیری و فرآیند نوین و پرفایده. مسیر تحقق ارادهها، نه تنها هموار نیست، بلکه با توجه به نوع جهت گیریها و میزان تاثیرات آنها، فراز و نشیب های متفاوت، پیچیده و متنوعی هم در مسیر شکلگیری آنها بوجود میآید.
اراده تربیتِ نسلی انقلابی، در بستر یک تشکل آن هم در عرصه های علمی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، جزء مهم ترین ارادههای یک کشور و به عبارت دقیق تر یک اراده آرمانی است.
تحقق این اراده آرمانی، تنها با بکارگیری ظرفیت های محدود اتحادیه های انجمن های اسلامی دانشآموزان در حوزه های مختلف اعم از منابع مالی و نیروی انسانی و … ممکن نیست. از این روی، شناسایی و کشف اراده هایی همسو و هم جهت در سراسر کشور آن هم از طریق عقد تفاهم نامه با نهادها و سازمانها میتواند به تحقق این اراده آرمانی کمک کند؛ و مسیر شکلگیری آن را هموارتر نماید.
آشنایی مربیان عزیز با تفاهم نامه های اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان و نحوه پیگیری و بهرهمندی از مفاد هرکدام از این تفاهم نامهها به منظور تحقق اهداف تربیتی و تشکیلاتی اتحادیه، موضوع اصلی گفتوگوی ما با جناب آقای سید ابراهیم ؛ قائم مقام محترم دبیرکل در امور مجلس و مشارکت های اتحادیه انجمن های اسلامی دانشآموزان است.
هدف از عقد تفاهم نامه ها ما بین نهادها و سازمانهای مختلف چیست؟
سازمانها و نهادهای مختلف حسب اهداف و ماموریتهایی که برای خودشان ترسیم کردهاند و به منظور تحقق آنها اقدام به عقد تفاهمنامه مینمایند. البته این بحث بسیار تخصصی و در برخی موارد فرآیندی طولانی دارد. برای مثال در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی همه تشکلها و نهادها با هدف بهره‌برداری از ظرفیتهای مختلف سخت‌افزاری و نرم‌افزاری هر کدام از تشکلها و نهادها طی جلسات مختلف و متعدد ابتدا ظرفیتهای طرفین شناسایی و احصاء می‌شود و در نهایت مواردی از آن ظرفیتهای شناسایی شده که قابلیت بهره‌برداری، همکاری و هم‌افزایی هست مکتوب و در قالب تفاهمنامه به امضاء طرفین در میآید.
کار کرد تفاهم نامه ها را برای تشکل ها، سازمان ها و ارگان ها در چه میبینید؛ آیا به غیر از بحث استفاده از ظرفیت ها که در ضمن سوال قبلی توضیح دادید، عوامل و مسأله های دیگری نیز وجود دارد که تشکل ها، سازمانها و ارگان‌ها را ترغیب به عقد این تفاهم نامه ها نماید؟
برای مثال هدف از عقد تفاهم نامه در تشکلی، میتواند رفع کمبودهای ساختاری آن تشکل باشد و یا تشکلی در ضمن عقد تفاهم نامه ای در صدد انجام و پیگیری مأموریتی از مأموریت‌های خودش در سازمان و ارگان دیگری باشد؟!
بله، قطعاً همین طور است. هر نهاد، سازمان و یا تشکلی به فراخور نوع مأموریت و امکانات طرف مقابل نسبت به کسب آن امکانات و ظرفیتها اقدام میکند. لذا برخی از آن تفاهم نامه ها به گونه‌ای هست که در واقع میتواند کاملاً آن اهداف و مأموریت‌های آن تشکل و یا نهاد را برآورده سازد؛ به عنوان نمونه تفاهمنامه شاخص و اصلی ما با وزارت آموزش و پرورش است که در آن اتحادیه بخش عمده‌ای از نیروی انسانی خود را در قالب آن تفاهمنامه و به عنوان مأمورین به اتحادیه تأمین میکند؛ یا مطابق این تفاهم نامه بسیاری از نیازهای سخت‌افزاری، مالی و تجهیزاتی دفاتر اتحادیه در استانها و شهرستانها را برطرف می نماییم و از همکاری و الطاف وزارت آموزش و پرورش برخوردار می‌شویم. لذا بخشی به این گونه هست که ما می‌توانیم آن مأموریت‌ها و برنامه‌های خودمان را در لابلای ظرفیتهای آنها جستجو و تأمین بکنیم، برخی هم به گونه‌ای است که ممکن است براساس آن توانمندی‌ها، امکانات و ظرفیتها در طرف مقابل برنامه‌های جدیدی کشف و تعریف شود. یعنی آن جا آن امکانات و آن ظرفیتها، ما را به سمتی ترغیب میکند که بتوانیم نوآوری‌ها و برنامه‌های جدیدی را رقم بزنیم و در مواردی هم برنامه‌های مشترک اتفاق می‌افتد یعنی کاملاً این هم‌افزایی و آن کار هماهنگ مشترک براساس مأموریت‌ها و اهداف و توان طرفین تعریف و عملیاتی می‌شود.
سوال : اتحادیه انجمن های اسلامی دانشآموزان با چه رویکرد و اهدافی نسبت به عقد تفاهم نامه با مراکز و سازمانها اقدام می نماید؟ ( متناسب با هر کدام از اهداف و یا رویکردها نمونه ای را هم بفرمایید)
دلایل اصلی و محوری در سوالات قبل بیان گردید؛ آنچه که در این جا می بایست بدان اشاره کنم این است که اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان براساس چشم‌انداز و سیاست‌های کلانی که دارد و برای خودش طراحی و تدوین کرده است و آن رسالت اصلی خودش که تربیت نسلی انقلابی است؛ قطعاً نیازمند امکانات و ظرفیتهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری فراتر از آن مقداری که موجود است میباشد. لذا این مسأله تشکل را تقریباً از پنج، شش سال گذشته بر آن داشت که به سمت بهرهمندی و استفاده از ظرفیتهای سایر دستگاه‌ها برود و با در اختیار قرادادن این امکانات و ظرفیت ها بسیاری از اهداف و مأموریت‌هایمان را دنبال کنیم. واقعیت این است که اگر این ظرفیت ها نبود حقیقتاً بخشی از برنامه‌های ما قابلیت اجرا پیدا نمی‌کرد. لذا طی این پنج شش سال در حدود بیست تفاهم نامه با سازمان ها و دستگاه های مختلف به امضاء رسیده است که به برخی از آنها اشاره مختصری خواهم کرد. برای مثال در حوزه مهارت‌آموزی دانش آموزان که مورد تاکید نماینده معزز مقام معظم رهبری در اتحادیه و هم یکی از محورهای منظومه فکری و تربیتی است؛ طی تفاهم نامه ای که تقریبا سه سال پیش اتحادیه با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور امضا نموده است، عزیزان اعضای انجمن اسلامی میتوانند در زمان اوقات فراغت خود به خصوص در فصل تابستان که زمان عمده فراغت دانش آموزان از تحصیل هم هست؛ در شهرهای خود از دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه ای در رشته های مختلف به صورت رایگان استفاده نمایند.
همچنین طی تفاهم و توافقی که با سازمان جوانان جمعیت هلال احمر کشور منعقد گردیده است امکان حضور عزیزان ما و اعضای انجمن در دوره‌های آموزشی کمک‌های اولیه و … به صورت رایگان دیده شده است.
در جایی دیگر به منظور تقویت و پیوند معنوی دانشآموزان با امامزادگان و بقاع متبرکه با سازمان اوقاف و امور خیریه توافق کردیم که جلسات و برنامه‌های فرهنگی و معرفتی اتحادیه مانند هیأت‌های انصار المهدی(عج)، خیمه‌های معرفت و … در محل بقاع متبرکه و امامزاده‌ها برگزار شود. و عزیزان عضو اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان بتوانند به سِمت خادمین افتخاری این بقاع متبرکه در بیایند و در اجرای برنامه‌های فرهنگی مشارکت داشته باشند. برای نمونه همانطور که مستحضرید در ابتدای سال ۹۷ با همکاری آستان قدس رضوی مقرر گردید عزیزان مربی و دانش‌آموز اتحادیه به عنوان خادم یاران نوجوان و جوان رضوی طی یک سری اقدامات فرهنگی و تربیتی در محل زندگی خودشان و در شهر خودشان به صورت خادم افتخاری حضرت امام رضا(ع) در بیایند و در سال هم یک نوبت در خود حرم مقدس رضوی خدمتگزار آستان مقدس امام هشتم(ع) باشند. همچنین توافق شد که دانش آموزان عزیزی که تاکنون مشرف به زیارت حضرت علی بن موسی (ع) نشده اند؛ تحت عنوان اردوها و کاروان‌های زیارت اولی ها به صورت رایگان به مشهد مقدس سفر نمایند.
به نظر شما مربیان اتحادیه میتوانند استفاده و بهره تربیتی و تشکیلاتی از این تفاهم نامه ها داشته باشند و در راستای امر تربیت نیروهای زبده در تشکل از این تفاهم نامه ها بهرهمند شوند؟
بله حتما؛ البته در ابتدا لازمه‌اش این است که مربیان عزیز مفاد این تفاهم‌نامه‌ها را به صورت دقیق مطالعه فرمایند و ظرفیتهای فرهنگی تربیتی هر کدام از این تفاهم نامه ها را استخراج و احصاء نمایند. و در ادامه متناسب با هر کدام هم فرآیند دستیابی به این ظرفیت ها و هم برنامه های تربیتی متناظر با آنها را طراحی نمایند.
باز به عنوان نمونه در همین تفاهم‌نامه‌ای که با معاونت فرهنگی کمیته امداد امام خمینی(ره) منعقد گردیدهاست؛ اعضاء و دانشآموزان اتحادیه میتوانند در اجرای یک سری برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی مانند برنامه جشن عاطفه‌ها با هدف جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای دانشآموزان بی‌بضاعت شرکت بکنند. قطعاً مربیان محترم تایید مینمایند که این برنامه برای ما دارای یک رویکرد تربیتی است و به راحتی میتوان برخی از سرفصل های منظومه فکری تربیتی را محقق کند. در واقع این حضور داوطلبانه دانش آموزان در یک امر خیر علاوه بر کمک و یاری رساندن به همنوعان میتواند اثر وضعی، معنوی و تربیتی برای خود متربی نیز داشته باشد. منظور حقیر از ذکر این مثال این بود که اگر عزیزان مربی لطف کنند و مفاد این تفاهم‌نامه‌ها را یک مرور و مطالعه‌ای بفرمایند، قطعاً براساس آن اشرافی هم که روی مباحث منظومه فکری تربیتی دارند میتوانند این پیوندهای برنامهای را برقرار کنند.
مربیان محترم میتوانند مجموعه این تفاهم نامه ها را از مسؤولین محترم استان دریافت نمایند. البته به منظور دسترسی بهتر به این تفاهم نامه ها کتابچه ای در دست تولید است که مجموع تفاهم نامه ها به صورت یکپارچه، جامع و کامل در اختیار مسئولین استان قرار خواهد گرفت؛ که حالا یک بخشی تفاهم‌نامه‌ها است، یک بخش‌نامه‌های اداری که لازم هست مسؤول استان بداند. خیلی از مفاد محتوایی و مطالب دیگر دارد تجمیع می‌شود که مجدداً در اختیار مسؤولین محترم استان قرار بگیرد. راه ارتباطی دیگر تماس با دفتر ما در دفتر مرکزی اتحادیه است. ما این آمادگی را داریم که فایل تفاهم نامه ها را برای دوستان و عزیزان مربی ارسال کنیم و حتی اگر این امکان برای نشریه راه نما باشد به عنوان ضمیمه و پیوست این مصاحبه کلیه تفاهم نامه ها در اختیار مربیان قرار گیرد.
نحوه پیگیری و بهره مندی از این تفاهم نامه ها در استانها و شهرستانها برای کادر اتحادیه و مربیان چگونه است؟
نکته دقیق و ظریفی را اشاره فرمودید. منطقی‌اش این هست که ما این موارد را نباید از طریق افراد متعدد و متکثر از آن سازمان مربوطه پیگیری نماییم. لذا خواهشم از عزیزان مربی این است که در استانها و شهرستانها مشخصاً از طریق خود مسؤول محترم و یا نهایتاً معاونت‌های استان پیگیری‌ها انجام بشود و عزیزان مراجعه انفرادی به سازمانها، نهادها و تشکلها نداشته باشند. چون ممکن است انسجام و هماهنگی لازم، خدای نکرده یک مقدار مخدوش شود و حتی اثر معکوس بگذارد. لذا من مصرانه خواهش و تأکیدم این است که بعد از این که این ظرفیتها را شناسایی کردند و احیاناً دیدند که در برنامه‌های تربیتی و قرارگاهی قابل استفاده است، این‌ها را از طریق همان مسؤول محترم و یا معاونین استان، از دستگاه‌های متناظر استانی پیگیری و مطالبه کنند.
آیا تفاهم‌نامه‌ای هم دارید که در دست اقدام باشد و مثلاً هنوز تکمیل نشده باشد؟
تفاهمنامه با دستگاه جدید به این صورتی که توضیح دادم خدمتتان خیر. اما یکی دو مورد از تفاهم نامههای گذشته بودهاست که تاریخ آن پایان یافته، و در مرحله به روزرسانی و تنظیم مجدد است و انشالله تمدید خواهد شد. به عنوان نمونه تفاهم نامه اتحادیه با بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، که زمان آن به پایان رسیده و انشالله دوباره مفاد آن به روز و اضافه خواهد شد و در اسرع وقت در یک جلسه مشترکی مجدداً امضاء میگردد.
در پایان اگر مطلبی میخواهید با مخاطبان نشریه در میان بگذارید بفرمایید؟
در واقع همیشه یکی از گلایه‌ها و به نوعی دغدغه‌های حوزه ما همین بوده است که علیرغم وقت‌گذاری و تلاش زیادی که برای انعقاد و تنظیم و به نوعی عملیاتی شدن این تفاهم‌نامه‌ها اتفاق می‌افتد متأسفانه آن طور که باید و شاید از این ظرفیتها استفاده نمی‌شود. بعضاً فقط به عنوان یک سند دکوری و زینتی در کتابخانه‌ها قرار گرفته است. امیدوارم که با مطالبه به جا و مستمر عزیزان مربی، موجبات بهرهمندی هر چه بیشتر این ظرفیتها و امکانات به منظور دستیابی به اهداف تربیتی تشکیلاتی اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان صورت پذیرد. در پایان مراتب از نشریه راهنما به جهت در اختیارقراردادن فرصتی به منظور تبیین جایگاه و کارکرد تفاهم نامهها و بازخوانی برخی از مفاد آنها به منظور آشنایی مربیان محترم اتحادیه تشکر و قدردانی مینمایم.