مایک تشکل هستیم
محمدرضا صفی خانی
بیان برخی از وظایف مربی در نسبت با تشکل
استعدادهای خدادای هر انسانی در پرتوی مراقبت‌های خاص شکوفا و بارورشده و توجه نکردن به آن استعدادها مانعی اساسی در مسیر رشد و شکوفایی به شمار می‌آید .همان‌طور که رشد فردی انسان‌ها متوقف بر توجه و مراقبت است؛ رشد، بلوغ، تکامل، شکوفایی و اثرگذاری تشکلها هم نیازمند مراقبه می‌باشد. به همین خاطر برای مربیانی که در اتحادیه انجمنهای اسلامی فعالیت دارند ضروری است برخی از وظایف خود را نسبت به این تشکل انقلابی بدانند و آگاه باشند تا بتوانند با مختصاتی دقیق به گونه ای رفتار کنند تا در روند تشکیلاتی به درستی عمل نمایند. وظایف مربی را نسبت به تشکیلات در شش گام اساسی بیان می نماییم:
گام اول: نگاه به آرمانها و مرور آنها
یکی از ویژگیهای اولیه تشکل اسلامی و انقلابی، آرمانگرایی است. همچون رسیدن به دولت اسلامی، جامعۀ اسلامی، عدالت، تحوّل در علوم انسانی، سبک زندگی اسلامی، اقتصاد مقاومتی، بلند همتی، تولید علم و جنبش نرم افزاری را می توان به عنوان نمونۀ آرمانهای تشکّلِ انقلابی نام برد. نگاه به آرمانها و تلاش و حرکت در راستای تحقق آنها بخش جدا نشدنی از تشکیلات است. مربی باید آرمانها را دقیق بداند و با استفاده از تمام ظرفیتهای انسانی و پیرامونی برای عملی شدن آن آرمانها افق حرکت خود را ترسیم کند. مراقبت از درک صحیح آرمان، در نظر گرفتن دقیق آنها، فراموش نکردن و برنامه عملیاتی گام به گام برای تحقق آنها یکی از وظایف مربی در تشکل است. رهبر معظّم انقلاب اسلامى می فرمایند:
«توصیۀ دیگر، مسألۀ حفظ اصول و روحیۀ آرمان گرایی است. شما محافظه کارنشوید. ممکن است گذشتِ سن، بعضی ها را محافظه کار کند؛ امّا موتور حرکت، جوانى است. جوان باید آرمانگرا باشد. از آرمانها کوتاه نیایید. آرمان ها را بخواهید، قلّه ها را بطلبید تا یقین بکنیم که به نیمۀ راه لااقل خواهیم رسید. البتّه اگر قلّه را بطلبید، بنده یقین می کنم به خود قلّه هم خواهید رسید. روحیۀ آرما نگرایى را که از جملۀ مصادیق روحیۀآرمان گرایى، تمسّک به اصول و مبانى فکرى است، از دست ندهید..»[۱]
گام دوم: حرکت در مسیر انقلاب
انقلاب، در هر برهه با مسایل اقتصادی، فرهنگی و سیاسی روبه رو بوده است. مربی انقلابی که در اتحادیه انجمنهای اسلامی فعالیت دارد، باید رابطه خود و تشکل خود را با این مسایل مشخص و نوع نقشی را که باید ایفا کند، طراحی و در راستای آن حرکت کند. برخی از مسایل عمومی است یعنی همه تشکلها و همه مربیان نسبت به آنها تکلیف دارند مثلا: مانند ایجاد گفتمان عدالت خواهی، مبارزه با فقر و فساد و تبعیض، گفتمان استکبارستیزی، تولید علم و گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی. برخی از مسایل خاص هستند که در این مواقع تشکلهای تخصصی وارد عمل خواهند شد.
گام سوم: برنامه ریزی و پرهیز از شتاب زدگی
مربی باید حواسش باشد که تمامی فعالیتهای تشکل مبتنی بر برنامهریزی است. اهداف، راههای رسیدن به آن اهداف، زمان بندی اقدامات و کیفیت آنها در همین برنامهریزیها تعیین میشود. در نتیجه هر اقدام برای آن که اهداف را به بهترین نحو انجام دهد و تشکیلات را به هدف و غایت مورد نظر برساند، نیاز به بررسی، مطالعه، تفکر، برنامهریزی و سازماندهی دارد. در کار تشکیلاتی سعی براین است که از برنامه های شتاب زده جلو گیری شود چرا که شتاب زدگی یعنی عجله کردن، رعایت نکردن اصول و تدابیر در اتخاذ تصمیم ها، بی درایت کاری را انجام دادن و تلف کردن نیرو و سرمایه خود بدون هیچ نتیجهای[۲]؛ هواسمان جمع باشد به خاطر برخی بهانه ها مانند: حجم بالای فعالیت، کمی وقت، اولویتهای مهمتر و سرعت کار بیشتر به صورت شتابزده عمل نکنیم، زیرا عمل شتاب زده نتیجهاش ندیدن و رعایت نکردن اطراف یک مسأله است و این کار منجر به دقت نکردن در الزامات عملیات و امور اجرایی است. در نهایت، این عمل باعث میشود که تشکیلات با مشکلات بسیاری مواجه شود.
گام چهارم: غافل نشدن از دشمن
دشمن همیشه در کمین بوده و در حال طراحی برای نفوذ و ایجاد مانع در راهِ تحقّق اهداف و آرمانهای الهیِ جامعۀ اسلامی است. شناخت دشمن و تاکتیک های عملیّاتی آن به تشکل هوشمند انقلابی این توانمندی را میدهد که به موقع بتواند تحلیلی از وضعیّت طرّاحیهای دشمن داشته باشد و زمینه را برای اقدام صحیح و به هنگام فراهم آورد. در واقع، دشمن شناسی شاخصۀ یک عضو فعال درتشکّل انقلابی است و آگاه سازی بدنۀ تشکّل از برنامهها و اقدامات دشمن برای کار تشکیلاتی انقلابی ضروری به نظر میرسد.
گام پنجم: عمل به هنگام
فعالیتهای خواسته شده در یک تشکیلات با زمان انجام آنها، رابطه تنگاتنگی با هم دارند. به طور مثال رابطه هر عملی را با زمان مناسب آن عمل میشود این طور بیان کرد:
-بعضی از اعمال قبل از زمان مناسب محقق میشود.
-بعضی دیگر بعد از زمان مناسب محقق میشود.
-برخی از فعالیتها، در زمان مناسب خود انجام میگیرد.
دسته اول مانند میوه نارس میماند و دسته دوم به مثابه میوه گندیده است و دسته سوم همچون میوه رسیده. پس در یک تشکل، مربی باید مراقب انجام فعالیتهایش باشد که جزء میوههای رسیده باشد.
گام ششم: نشاط و شادابی
یکی از نیازهای واقعی و ضروری انسان، تفریح، نشاط و شادابی است. همانطورکه هر نیاز واقعی انسان باید به نحوی صحیح پاسخ داده شود، برای این نیاز هم باید برنامه ریزی مناسبی صورت بگیرد. تفریح و نشاط در دوران جوانی اهمّیّت چند برابردارد. اگر برنامه های نشاط آور با رعایت احکام شرعی باشد، پاسخ به این نیاز هم مناسب خواهد بود. ایجاد فضای پر نشاط در اتحادیه انجمن های اسلامی برای سلامت روحی اعضا، ضروری است و میتواند عاملی باشد برای جذب حدّاکثری قشرجوان و نوجوان. مربی که در چنین تشکیلاتی حضور فعال دارد، برای پاسخ مناسب به این نیاز باید به درستی برنامه ریزی و با موانع آن، مقابله کند. در انتها بدانیم که ما یک تشکل هستیم و با توان هم کار میکنیم.
[۱] بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامى مدظله العالی در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسى مشهد
[۲] نهج البلاغه نامه به مالک اشتر